Proud to be Dutch: het verlangen naar Nederland

Deze week kregen wij in de familie een e-mail van mijn tante. Mijn tante woont al meer dan twintig jaar in Amerika, is getrouwd met een Amerikaan en heeft 4 kinderen die in Amerika zijn geboren en getogen. Het is dan ook niet zo vreemd dat mijn tante aardig ingeburgerd is in het land van de grote mogelijkheden en dat de VS inmiddels misschien zelfs meer als 'thuis' voelt dan ons koude kikkerlandje. Hoeveel mijn tante echter ook 'veramerikaniseerd' mag zijn; ze is en blijft een Nederlander en koestert de tradities die daarbij horen.
Zo viert ze ieder jaar met het hele gezin Sinterklaas. Zij heeft dit feest al van jongs af aan bij haar kinderen geïntroduceerd en sindsdien wordt er steeds weer opnieuw halsreikend naar dit heerlijke avondje uitgekeken.  Wij sturen vanuit Nederland een heel pakket met chocoladeletters, pepernoten, hageslag en washandjes (blijkbaar ook echt iets typisch Hollands) en zij zetten daar aan de andere kant van de wereld hun schoen en zingen met een Amerikaans accent 'Sinterklaas kapoentje', en 'Zie ginds komt de stoomboot'.

In de e-mail die mijn tante ons stuurde om ons te bedanken voor de grote doos met Sinterklaaskado's, schreef ze dat ze ieder jaar weer zo ontzettend van deze traditie geniet en dat het haar extra doet denken aan Nederland en haar familie hier.
Nu is dit verlagen naar Nederland niet zo vreemd - helemaal als je al zo lang zonder je familie in het buitenland woont -, maar het zette me wel aan het denken over ons als Nederlanders en in hoeverre wij eenmaal in het buitenland meer waarde lijken te hechten aan ons Nederlanderschap.

Neem bijvoorbeeld het Sinterklaasfeest. Daar waar mijn tante er zo ver weg ieder jaar heel veel aandacht aan besteed, doen wij er thuis eigenlijk helemaal niets meer aan. Het is een leuk feest dat zeker bij Nederland hoort, maar zodra de meeste kinderen groot zijn, is de lol van het schoentje zetten er meestal wel af en wordt de traditie vaak alleen nog in ere gehouden met halfbakken surprises en snel in elkaar geflanste gedichten.
Toen mijn moeder de mail van mijn tante las, schaamde ze zich haast dat ze dit volksfeest zo had laten verslonzen en dat wij - wonend in Nederland - de goedheiligman gewoon ieder jaar aan ons huisje voorbij laten gaan. Hoe heeft dit kunnen gebeuren?
En hoe komt het dan toch dat wanneer je in het buitenland bent, je ineens wel weer heel erg de behoefte krijgt om aan dit soort tradities vast te houden en overmatig blij kan worden van de meest onnozele typisch Nederlandse dingen?

Zoals die dag dat ik als backpacker in Australië na meer dan 6 maanden op reis in een supermarkt ineens stuitte op een schap vol met Nederlandse artikelen. Daar waar ik normaal weinig geef om hagelslag of speculaas, voelde het nu alsof ik de jackpot had gewonnen. Néderlandse artikelen; ik voelde me als een kind in een snoepwinkel zo blij. Sterker nog, mijn heuse verslaving aan appelstroop is ooit gestart in die desbetreffende supermarkt. In Nederland wist ik amper hoe appelstroop eruit zag (lustte het niet eens), maar nu móest en zou ik die pot hebben! Heimwee, herkenning, Hollands bloed dat sneller ging stromen? Ik weet het niet. Maar dat ik mij even heel erg Nederlands voelde en dat ook graag wilde zijn, dat was wel duidelijk.

Zo ook die keer dat tijdens mijn Amerikaanse studententijd samen met mijn Duitse vriendinnetje oranje kroontjes in elkaar heb geknutseld voor Koninginnedag. Nu ben ik normaal best in voor een oranje verkleedpartij op de verjaardag van Bea, maar zoveel werk als toen heb ik er nooit eerder in gestoken. Een kroontje, oranje kettingen, oranje limonade. Ik heb zelfs nog ergens een Nederlandse vlag vandaan weten te halen (die ik thuis niet eens heb liggen). Zo weinig als ik in Nederland met het koningshuis heb, zo belangrijk vond ik het nu. Al mijn internationale studievrienden werden opgetrommeld met de mededeling dat ze toch echt allemaal in het oranje moesten komen om samen met mij groots de verjaardag van de Koningin te vieren. Ik heb me nog net in kunnen houden om niet ook nog het 'Wilhelmus' uit te printen en uit volle borst mee te zingen.

Een Nederlander ben ik altijd, maar in het buitenland altijd nog net íets meer. Zo heb ik mijn fiets nog nooit zo erg gemist als in Amerika en dronk ik nooit eerder een biertje puur en alleen om het feit dat het de naam 'Hollandia' droeg.
Ik ben dan ook erg benieuwd welk aspect van mijn 'Nederlanderschap' straks op mijn volgende reis ineens uitvergroot naar de oppervlakte zal komen. Zal ik een voorliefde ontwikkelen voor dubbelzoute dropjes of ineens ontzettende heimwee krijgen naar een echte Hollandse 'kringverjaardag' compleet met plakjes kaas en worst? We zullen het zien.
Eén ding dat ik wel zeker weet, is dat ik volgend jaar dankzij mijn tante ook in Nederland weer even een 'echte' traditionele Nederlander mag zijn. Dan gaat mijn moeder namelijk het Sinterklaasfeest weer in ere herstellen.
Ik verheug me nu al op de pepernoten en hoop op een grote pot appelstroop in mijn schoen!