Toevallig verdwalen: De sleur voorbij

Nu het einde van de zomer nadert (voor zover deze ooit begonnen is), de vakanties weer voorbij zijn, de scholen weer begonnen, en we met zijn allen onze teenslippers weer verruilen voor ons werkkloffie, ligt hij op de loer: Het punt dat we zoveel mogelijk willen vermijden, maar vaak toch steeds weer in vervallen. Het ritme waarvan we het liedje kennen, maar waarbij het ons niet lukt om er een keer een andere tekst op te bedenken. De roes die ons aangenaam in sluimerstand houdt, maar waar bijna geen wekker tegen is opgewassen. Ik heb het over onze grote metgezel én grote angst: De Sleur.

Sleur. We hebben er allemaal wel eens, zo niet dagelijks, mee te maken. We staan 's ochtends op, gaan naar ons werk, doen onze dagelijkse boodschappen, kijken tv en gaan op tijd weer naar bed. Veel dingen die we doen gaan op de automatische piloot, waarbij routine het toverwoord is. We fietsen iedere dag dezelfde weg naar het station, gaan op dezelfde tijd lunchen, kopen in dezelfde supermarkt dezelfde producten en spreken met dezelfde mensen in dezelfde cafés af.

We denken er vaak niet bewust bij na en op zich is het ook niet altijd erg om in een bepaald ritme te zitten. Gewoontedieren die we zijn, geeft onze dagelijkse routine ons houvast en bespaart het ons bovendien tijd en energie. Niet verkeerd in een snelle samenleving, waarbij alles draait om geld en efficiency. De vraag is echter of we er ook zelf wel echt zo blij mee zijn.

Wie in het woordenboek het woord 'sleur' opzoekt vindt daar onder andere de volgende betekenissen: '(dagelijkse) routine', 'gewoonte' én 'iets dat je zo vaak doet dat het vervelend geworden is'. De scheidslijn tussen wanneer iets van 'nuttige routine' naar 'slepende sleur' is gegaan, is echter maar dun. Sleur ontstaat namelijk niet plotseling, maar doet geluidloos zijn intrede. Listig, snel, lastig te grijpen en nog moeilijker van los te komen. Hij is er dagelijks bij en bepaalt daarmee,  zonder dat we het doorhebben, een groot deel van ons leven.

Het kan echter ook anders. Zo las ik onlangs in het juninummer van het Psychologie Magazine het volgende artikel: 'Meer toeval in je leven: een persoonlijk experiment'. In dit artikel gaat redacteur Manon Sikkel de uitdaging aan om een week lang haar dagelijkse routine los te laten en in plaats daarvan het toeval in haar leven toe te laten. Zo stapt ze na werk in een willekeurige trein en blijft daar tot aan het eindstation in zitten. Ook laat ze haar 'lot' - net zoals  de Dice Man -  voor een dag door de cijfers van een dobbelsteen bepalen en loopt ze in de supermarkt achter de eerste klant voor haar aan om precies dezelfde producten in haar mandje te stoppen (en zo die avond haar gezin een maaltijd van diepvrieslasagna en halve literblikken bier voor te schotelen). Het conclusie na de eerste 24 uur van dit experiment? Een overweldigend gevoel van vrijheid en het gevoel op vakantie te zijn geweest. Zoveel leuke ontmoetingen en onverwachte plekken; waarom doet ze dit eigenlijk niet vaker?

Een ander artikel waarin de sleur als uitgangspunt wordt genomen, is het stuk dat afgelopen juli in Vrij Nederland stond: 'Van A naar Onbestemd'. Schrijfster Annemieke Leclaire gaat in dit artikel in op de manier waarop wij ons iedere dag volgens dezelfde routes en paden naar onze standaard bestemmingen begeven. Standaard route A naar de supermarkt en standaard route B naar de sportclub. We wijken zelden af van de wegen die we kennen, maar wat nou als we deze routine loslaten en onszelf letterlijk eens op een 'dwaalspoor' zetten? Er zijn meer wegen die naar Rome leiden, dus waarom niet eens de snelste route naar het station pakken, maar bijvoorbeeld de groenste route. Of doe een 'achtervolgingswandeling' en kies een doelwit (persoon, geluid) dat je volgt. Hoe meer je dwaalt, hoe meer je ziet en zo kan het zomaar zijn, dat je er ineens achter komt dat je eigen buurt veel meer verborgen paden en wegen heeft dan je ooit had gedacht. En mocht je zelf niet zo creatief zijn in het verzinnen van 'dwaalsporen', dan is er altijd nog de handleiding 'Dwalen voor beginners'.

Dus, mocht je deze week al zittend in de file of starende naar je beeldscherm de hete adem van De Sleur in je nek voelen: pak dan zijn tegenpool Het Toeval erbij en (ver)dwaal net zo lang totdat het spontane de routine heeft verdreven.

Hieronder ter aanvulling nog enkele tips (meer suggesties welkom!):
- Nodig een onbekende op straat uit voor een kop koffie
- Speel toerist in eigen land en vraag aan een voorbijganger welke bezienswaardigheid je echt niet mag missen
- Wissel van lunch met een collega
- Ruil in de supermarkt een willekeurig product met een andere klant
- Ga spontaan bij een van je vrienden op bezoek
- Kies tijdens een etentje alleen gerechten waar een bepaalde kleur in zit (bijvoorbeeld rood)
- Maak een wandeling waarbij je afwisselend steeds de eerste weg rechts en links slaat
- Zeg eens een hele dag op alles 'ja'
- Beantwoord al je spam met een vriendelijke reactie